در قسمت قبل به مطلب ایدز، سرماخوردگی تا مرگ پرداختیم . اینک در ادامه می خوانیم...
راههای انتقال ویروس HIV در چهار گروه اصلی جای می گیرند:
1- تماس جنسی مشکوک ـ همه افراد، مرد و زن، پیر و
جوان، ثروتمند و فقیر، بر اثر تماس جنسی با فرد آلوده به ویروس HIV ممکن
است آلوده شوند. این روش انتقال ویروس 80 % از موارد آلودگی در سراسر دنیا
را به خود اختصاص داده است. نکته مهم آن که ابتلا به سایر عفونتهای
دستگاه تناسلی، به ویژه زخمهایی در این نواحی، خطر انتقال ویروس HIV در
هر بار تماس جنسی را با ضریبی معادل ده تا صد برابر افزایش می دهد.
دکتر مهرناز رسولی نژاد، متخصص بیماریهای عفونی و
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، شیوههای غیرطبیعی تماس جنسی را پرخطر می
داند و درباره احتمال انتقال ویروس HIV در نتیجه تماس جنسی با این قبیل
روشها هشدار می دهد: «حتی یک بار تماس جنسی می تواند باعث انتقال این
ویروس شود، چه از طریق دهان باشد، چه مقعد و چه آلت تناسلی زنانه. در تماس
جنسی دهانی، احتمال انتقال ویروس کمتر از روش طبیعی است ولی در تماس
مقعدی، این احتمال حتی از دستگاه تناسلی بیشتر است.»
کاندوم وسیله ای ارزان قیمت و در دسترس است که
سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای پیشگیری از انتقال ایدز به دنبال تماس
جنسی، استفاده از آن را توصیه میکند. اما آیا استفاده از کاندوم به معنای
به صفر رساندن احتمال انتقال ویروس HIV طی یک تماس جنسی مشکوک است؟ باید
گفت که خیر، در شرایط مطلوب و صحیح استفاده از کاندوم، باز هم خطر ابتلا
وجود دارد (در حدود 2 %).
دکتر بهرام یگانه، رئیس انجمن مبارزه با آسیبهای
رفتاری، توجه به تاریخ تولید و انقضای کاندوم، آگاهی از روش صحیح استفاده
از آن، و جنس کاندوم را در میزان ضریب اطمینان این وسیله در پیشگیری از
انتقال ویروس HIV مؤثر می داند و می گوید: «تراوایی کاندومهای عادی
برای جلوگیری از حرکت اسپرمها و تنظیم خانواده مناسب است، ولی این
کاندومها نمی توانند حرکت ویروس HIV را مهار کنند. یعنی کاندومی که با
هدف تنظیم خانواده استفاده می شود با کاندومی که برای جلوگیری از انتقال
ویروس HIV به کار میرود متفاوت است. کاندومی که برای این منظور انتخاب
میشود باید حداقل یک میلی متر ضخامت داشته و از جنس پلی ونیل باشد.
کاندومهای «لاتکس» بهترین نوع کاندوماند.»
دکتر رسولی نژاد در این مورد میگوید: «همیشه
درصد پارگی در کاندوم وجود دارد. کاندوم باید در تمام مدت تماس جنسی
استفاده شود، جنس آن خوب باشد و فقط یک بار بهکار رود.»
در صورتی که کاندوم لاتکس در تمام مدت رابطه جنسی به
درستی استفاده شود، در برابر انتقال ویروس HIV بسیار کارآمد است. در
مطالعهای در اروپا بر روی تعدادی از زوجهایی که یکی از شرکای جنسی آلوده
و دیگری سالم بود، مشخص شد از بین 123 زوجی که از کاندوم استفاده می
کردند، هیچکدام از شرکای جنسی سالم آلوده نشدند. اما در میان 122 زوجی
که متناوب از کاندوم استفاده می کردند، 12 شریک جنسی سالم آلوده شدند.
2 - مادر آلوده ـ مادران آلوده به ویروس HIV در صورت
باردار شدن ممکن است، طی بارداری، هنگام زایمان یا بعد از زایمان، از طریق
شیر دادن، ویروس را به کودک خود منتقل کنند. مادرانی که بعد از زایمان به
ویروس ایدز آلوده می شوند نیز، با احتمال 30 %، از طریق شیردهی عفونت را
به کودک خود انتقال میدهند.
به زنان آلوده به HIV توصیه می شود که باردار نشوند و
در صورت بارداری به آن خاتمه دهند. مصرف داروهای ضد ویروس به میزان زیادی
از ابتلای جنین پیشگیری می کند و زن HIV مثبت باردار باید به روش سزارین
زایمان کند و حتی الامکان از تغذیه نوزاد با شیر خود خودداری کند.
3 - خون و فرآوردههای خونی آلوده ـ در حدود چهار درصد
از حاملان ویروس در جهان، به علت دریافت خون یا فرآوردههای خونی آلوده به
این ویروس، به ایدز مبتلا شدهاند. البته هم اکنون، با کنترل دقیق
نمونههای خون، انتقال از این روش به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
4 - استفاده مشترک از لوازم تیز و برنده ـ وسایلی که
در سطح بدن خراش یا سوراخ ایجاد میکنند، از قبیل ابزار حجامت و خالکوبی و
ختنه و طب سوزنی و تیغ سلمانی، مسواک، وسایل سوراخ کردن گوش، تجهیزات
دندان پزشکی، سرنگ و سرسوزن، ماشین اصلاح و اپیلیدی، اگر بدون ضد عفونی
کامل مشترکاً استفاده شوند، ممکن است ویروس HIV را منتقل کنند. هر وسیله
ای که به خون فرد آلوده آغشته شود، در صورت تماس با زخم و مایعات بدن فرد
دیگر، ممکن است آلوده کننده باشد.
اما در اغلب روابط سالم اجتماعی احتمال انتقال ویروس
HIV وجود ندارد یا نزدیک به صفر است. دکتر یگانه توضیح میدهد: «برای
انتقال ویروس HIV از طریق مایعات بدن یک فرد به فردی دیگر، باید در هر
سانتی متر مکعب آن حداقل ده عدد ویروس فعال وجود داشته باشد. مقدار ویروس
در بزاق دهان و اشک بسیار کم است؛ بهعلاوه، آنزیمهای موجود در این
مایعات، ویروس را نابود میکند. بنابراین، بزاق نمیتواند در انتقال ایدز
نقش داشته باشد، اما اگر تماس از راه دهان باعث خونریزی شود، امکان انتقال
وجود دارد.»
خوردن غذای آغشته به خون آلوده به ویروس HIV، نیش
حشرات به خصوص نیش پشه، تماسهای معمولی مانند دست دادن و در آغوش گرفتن و
بوسیدن، سرفه و عطسه، استفاده از رختخواب مشترک، استفاده از ظروف غذاخوری
مشترک، استفاده از تلفن عمومی، استخر و توالت عمومی، دست زدن به دستگیره
وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس یا تاکسی بیماری ایدز را منتقل نمیکند.
بهترین راه ضد عفونی کردن وسایل پزشکی استفاده از
اتوکلاو است. الکل 70 درجه نیز برای ضد عفونی کردن به کار میرود. اشیا
باید به مدت 15 دقیقه در الکل باقی بمانند. اما برای وسایل جراحی این روش
ضدعفونی کافی نیست و حتماً باید اتوکلاو استفاده شود. ویروس HIV نسبت به
حرارت بسیار حساس است و در برابر نور خورشید غیرفعال می شود. گزارشهای
مختصری در مورد پایداری این ویروس در لخته خون به مدت شش روز وجود دارد.
منبع : WWW.ZANAN.CO.IR
۳۱ شهریور ۸۹ ، ۱۵:۵۱